`मावशी ` हा शब्द उच्चारला,वाचला किंवा ऐकला की माझ्या अंगाला कापरं सुटायला लागत .असे का ? तर त्याचा एक किस्सा तुम्हाला सांगतो.
मागच्या वर्षी मराठी रंगभूमीवरील प्रसिद्ध कलाकार विजय चव्हाण यांचे निधन झाले. सोशल मीडियावर त्यांना वाहिलेल्या प्रत्येक श्रद्धांजलीत `मोरूची मावशी ` असा उल्लेख होता .तसे अपरिहार्य होते.कारण त्यांनी त्या भूमिकेला अत्युच्च शिखरावर नेऊन ठेवले होते. म्हणून मोरूची मावशी हे बिरुद त्यांना मरेपर्यंत आणि त्यानंतर सुद्धा चिकटलेले आहे. वास्तविक हे स्त्रीलिंगी बिरुद असून सुद्धा विजय चव्हाण यांना त्याचा कधी अपमान वाटला नाही . पण एकदा एका बाईला मी मावशी म्हटले आणि माझ्यावर जो प्रसंग गुदरला तेव्हापासून मी मावशी या शब्दाचा धसकाच घेतला आहे. त्याचे झाले असे, दोन तीन वर्षांपूर्वी मी पुण्याहून नाशिकला यायला निघालो. दर शनिवार रविवार मी पुण्याच्या ऑफिसला असायचो आणि रविवारी रात्री नाशिकला परत यायचो. त्या रविवारीही परत येण्यासाठी शिवाजीनगर बस स्टॅन्डला आलो तर एशियाड बस नुकतीच निघून गेली होती. थंडीचे दिवस होते.रात्रीचे जवळपास अकरा वाजत आले होते .अजून अर्धा तास कुडकुडत बसण्यापेक्षा जी बस मिळेल ती पकडायची आणि मार्गी लागायचे म्हणून पेठ डेपोच्या लाल बसमध्ये बसलो .बस प्रवासांनी भरत आली होती आणि तेवढ्यात आठ दहा महिलांचा घोळका बस मध्ये शिरला .पंढरपूर किंवा कुठूनतरी देवदर्शन घेऊन आलेल्या या महिला होत्या. जवळपास सगळ्या उतारवयाकडे झुकलेल्या होत्या .त्यापैकी काही महिला मिळेल ती जागा पकडून स्थानापन्न झाल्या . ज्यांना जागा मिळाली नाही त्या उभ्या राहिल्या. अशा वेळेस माझ्यातला समाजसेवक जागा होतो.मी पटकन माझी जागा रिकामी करून एखाद्या महिलेला देतो.पण त्या दिवशी पुण्यापासून नाशिकपर्यंत प्रवास करायचा होता.दिवसभराचा थकवा होता .तशात थंडीने कहर केलेला होता .रात्रीची वेळ होती . अशावेळेस समाजसेवा व्यवहार्य ठरणार नव्हती.म्हणून मी शांत बसलो .पण काही महिला उभ्या आहेत हेही मला सहन होत नव्हते.म्हणून एका बाईला म्हटले ,`मावशी ,त्या पुढच्या बाकावर दोघी जणी बसल्या आहेत तिथे थोडी जागा करून तुम्ही बसून घ्या . झाले ,मी मावशी म्हटले आणि त्या बाईला काय राग आला काय माहिती. तिने अगदी अरे तुरे करत मला जाब विचारायला सुरुवात केली .मी काय तुला म्हातारी दिसते कारे मला मावशी म्हणतो तर ? तू काय स्वतःला एवढा तरुण समजतो काय ? . एवढ्या थंडीतही मला घाम फुटायला लागला होता .झोप येत होती येत तर तीही कुठल्या कुठे उडून गेली . बाईंची टकळी अव्ह्याहत सुरु होती .तशात आणखी एकीने तिची झील ओढायला सुरुवात केली .म्हणून तिला दहा हत्तीचे बळ प्राप्त झाले. बस खेडच्या जवळपास आली होती. हे महिलामंडळ सिन्नरला उतरणार होते. आता सिन्नरपर्यंत काय काय भोगावे लागेल याचा विचार घाम फोडत होता. आजूबाजूच्या प्रवाशांची झोप मोड होत होती .या सर्व घटनेचे ते सुरुवातीपासून साक्षीदार होते म्हणून बरे . नाहीतर महिलांची बाजू घ्यायला सगळे तत्पर असतात. अशात माझे सुदैव उजाडले. झोपमोड होते म्हणून एका वयस्कर प्रवाशाने त्या बाईला झापायला सुरुवात केली आणि त्यांना मग इतर प्रवाशांनी साथ दिली. त्याने मावशी म्हटले यात काही चुकले का त्याचे ? मग कशाला एवढी बडबड करून राहिली असा सर्वांनी तिला दम भरला तेव्हा कुठे ती नरमली आणि पुढचा प्रवास शांततेत झाला . त्या दिवसापासून मी चुकून कोणत्याही महिलेला मावशी म्हणत नाही .
मागच्या वर्षी मराठी रंगभूमीवरील प्रसिद्ध कलाकार विजय चव्हाण यांचे निधन झाले. सोशल मीडियावर त्यांना वाहिलेल्या प्रत्येक श्रद्धांजलीत `मोरूची मावशी ` असा उल्लेख होता .तसे अपरिहार्य होते.कारण त्यांनी त्या भूमिकेला अत्युच्च शिखरावर नेऊन ठेवले होते. म्हणून मोरूची मावशी हे बिरुद त्यांना मरेपर्यंत आणि त्यानंतर सुद्धा चिकटलेले आहे. वास्तविक हे स्त्रीलिंगी बिरुद असून सुद्धा विजय चव्हाण यांना त्याचा कधी अपमान वाटला नाही . पण एकदा एका बाईला मी मावशी म्हटले आणि माझ्यावर जो प्रसंग गुदरला तेव्हापासून मी मावशी या शब्दाचा धसकाच घेतला आहे. त्याचे झाले असे, दोन तीन वर्षांपूर्वी मी पुण्याहून नाशिकला यायला निघालो. दर शनिवार रविवार मी पुण्याच्या ऑफिसला असायचो आणि रविवारी रात्री नाशिकला परत यायचो. त्या रविवारीही परत येण्यासाठी शिवाजीनगर बस स्टॅन्डला आलो तर एशियाड बस नुकतीच निघून गेली होती. थंडीचे दिवस होते.रात्रीचे जवळपास अकरा वाजत आले होते .अजून अर्धा तास कुडकुडत बसण्यापेक्षा जी बस मिळेल ती पकडायची आणि मार्गी लागायचे म्हणून पेठ डेपोच्या लाल बसमध्ये बसलो .बस प्रवासांनी भरत आली होती आणि तेवढ्यात आठ दहा महिलांचा घोळका बस मध्ये शिरला .पंढरपूर किंवा कुठूनतरी देवदर्शन घेऊन आलेल्या या महिला होत्या. जवळपास सगळ्या उतारवयाकडे झुकलेल्या होत्या .त्यापैकी काही महिला मिळेल ती जागा पकडून स्थानापन्न झाल्या . ज्यांना जागा मिळाली नाही त्या उभ्या राहिल्या. अशा वेळेस माझ्यातला समाजसेवक जागा होतो.मी पटकन माझी जागा रिकामी करून एखाद्या महिलेला देतो.पण त्या दिवशी पुण्यापासून नाशिकपर्यंत प्रवास करायचा होता.दिवसभराचा थकवा होता .तशात थंडीने कहर केलेला होता .रात्रीची वेळ होती . अशावेळेस समाजसेवा व्यवहार्य ठरणार नव्हती.म्हणून मी शांत बसलो .पण काही महिला उभ्या आहेत हेही मला सहन होत नव्हते.म्हणून एका बाईला म्हटले ,`मावशी ,त्या पुढच्या बाकावर दोघी जणी बसल्या आहेत तिथे थोडी जागा करून तुम्ही बसून घ्या . झाले ,मी मावशी म्हटले आणि त्या बाईला काय राग आला काय माहिती. तिने अगदी अरे तुरे करत मला जाब विचारायला सुरुवात केली .मी काय तुला म्हातारी दिसते कारे मला मावशी म्हणतो तर ? तू काय स्वतःला एवढा तरुण समजतो काय ? . एवढ्या थंडीतही मला घाम फुटायला लागला होता .झोप येत होती येत तर तीही कुठल्या कुठे उडून गेली . बाईंची टकळी अव्ह्याहत सुरु होती .तशात आणखी एकीने तिची झील ओढायला सुरुवात केली .म्हणून तिला दहा हत्तीचे बळ प्राप्त झाले. बस खेडच्या जवळपास आली होती. हे महिलामंडळ सिन्नरला उतरणार होते. आता सिन्नरपर्यंत काय काय भोगावे लागेल याचा विचार घाम फोडत होता. आजूबाजूच्या प्रवाशांची झोप मोड होत होती .या सर्व घटनेचे ते सुरुवातीपासून साक्षीदार होते म्हणून बरे . नाहीतर महिलांची बाजू घ्यायला सगळे तत्पर असतात. अशात माझे सुदैव उजाडले. झोपमोड होते म्हणून एका वयस्कर प्रवाशाने त्या बाईला झापायला सुरुवात केली आणि त्यांना मग इतर प्रवाशांनी साथ दिली. त्याने मावशी म्हटले यात काही चुकले का त्याचे ? मग कशाला एवढी बडबड करून राहिली असा सर्वांनी तिला दम भरला तेव्हा कुठे ती नरमली आणि पुढचा प्रवास शांततेत झाला . त्या दिवसापासून मी चुकून कोणत्याही महिलेला मावशी म्हणत नाही .
No comments:
Post a Comment